Nieuwsbrief december 2025

Patrik Verstreken, neurowetenschapper, gelooft dat neurodegeneratieve ziekten zoals Parkinson en Alzheimer in de toekomst kunnen worden voorkomen of genezen. Zijn onderzoek focust op de vroege defecten in hersencellen, zoals problemen in de verbindingen tussen hersencellen (de zogenaamde synapsen), die uiteindelijk leiden tot celdood, en dus het afsterven van stukjes van de hersenen. Door deze processen beter te begrijpen, wil hij interventies ontwikkelen die ingrijpen vóór onomkeerbare schade optreedt. Een belangrijk spoor is gentherapie: technieken waarbij genetisch materiaal wordt aangepast of toegevoegd om defecte cellulaire functies te herstellen. Dit kan bijvoorbeeld door het corrigeren van DNA-defecten (mutaties) die communicatie tussen hersencellen verstoren of door het introduceren van DNA (genen) die beschermende eiwitten produceren. Gentherapie biedt de mogelijkheid om rechtstreeks in te grijpen op de oorzaak van de ziekte, in plaats van enkel symptomen te behandelen. Daarnaast benadrukt hij het belang van preventie en vroege detectie. Gezonde levensstijl en screening kunnen het risico aanzienlijk verlagen. Hoewel er nog veel uitdagingen zijn, zoals veilige toediening en langdurige effectiviteit van gentherapie, tonen recente doorbraken dat een toekomst zonder Parkinson en Alzheimer realistisch kan worden door samenwerking tussen fundamenteel onderzoek en klinische toepassingen.

Patrik Verstreken studeerde bio-ingenieurswetenschappen aan de Universiteit van Brussel en verhuisde in 1998 naar het laboratorium van Hugo Bellen aan het Baylor College of Medicine in het Texas Medical Center in Houston, waar hij zijn doctoraat en postdoc deed. In 2007 werd hij hoofddocent en vervolgens hoogleraar aan de KU Leuven en groepsleider bij het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB). Sinds 2017 is hij directeur van het VIB-KU Leuven Centrum voor Hersenonderzoek. Zijn werk werd bekroond met verschillende onderscheidingen. Met de steun van vier European Research Council (ERC)-beurzen onderzoekt het laboratorium van Patrik Verstreken de onderliggende oorzaken van neurodegeneratieve ziekten zoals dementie en de ziekte van Parkinson.